صوفی غلام مصطفی تبسم در سال 1899 میلادی در شهر امرتسر در هند متولد شد. تبسم از برجستهترین شاعران کودکان بود و با زبانهای اردو، پنجابی و فارسی آشنا بود. آثار وی در میان کودکان بسیار محبوب اند. ایشان استاد و مدیر ماهنامه لیل و نهار بودند و در تلویزیون و رادیو برنامهای بهنام ’شعر اقبال‘ اجرا میکردند.
حلقه احباب و رفقای صوفی غلام مصطفی تبسم شامل شخصیتهای مشهوری همچون پطرس بخاری(نویسنده کلاسیک زبان اردو)، دکتر تاثیر، عبدالمجید سالک، چراغ حسن حسرت، حفیظ جالندهری، امتیاز علی تاج و دیگران بود. حلقه ایشان بهنام ’’نیازمندان لاهور‘‘ معروف بود. ویژگیهای اشعار صوفی غلام مصطفی تبسم شامل تأثیرات آشکار از شاعری حافظ شیرازی و طالب آملی است. همچنین در برخی اشعار وی استقبال از غزلیات حافظ و تأثیر اندیشههای وی دیده میشود.
صوفی غلام مصطفی تبسم در شعر پنجابی نیز جایگاه برجستهای داشت. در شعر پنجابی ایشان، بهویژه قطعاتی شامل دو بیتی ها و اشعار و قصاید مختلف شناخته شده است. در شعر فارسی نیز ایشان پیرو اشعار حافظ بود و تأثیراتی از عرفی، فیضی و کلیم در اشعار او مشاهده میشود.
صوفی غلام مصطفی تبسم در نوشتن شعر برای کودکان نیز بسیار معروف بودند. ایشان اشعار را با در نظر گرفتن سطح ذهنی کودکان نوشته و نظم هایی همچون ’’ٹوٹ بٹوٹ‘‘ و ’’جهولے‘‘ را خلق کردند که هنوز هم در میان کودکان محبوب است. در جریان جنگ ۱۹۶۵م، ایشان ترانههای جنگی نوشتند که توسط ملکه ترنم نورجهان خوانده شد و بسیار معروف شدند.
در سال ۱۹۳۲م، صوفی غلام مصطفی تبسم مقالهای تحت عنوان ’’شاعری علامه اقبال‘‘ نوشت که این مقاله در دوران حیات علامه اقبال نوشته شده و خود علامه از آن بسیار تعریف کرده بودند. دوران کودکی صوفی غلام مصطفی تبسم همزمان با اوج دوران علامه اقبال بود و این امر باعث شد که ایشان تأثیر عمیقی از اندیشههای روحانی و ادبی اقبال را بپذیرند. ایشان چندین مقاله و کتاب درباره اقبال نوشتند. مجموعاً این مقاله به بهترین نحو شاعری صوفی غلام مصطفی تبسم و خدمات ادبی و شعری ایشان را ارائه می دهد.
آثار ادبی:
فارسی:
رباعیات، قصاید، غزلیات (در پیروی حافظ و طالب آملی و غیره)
اردو: بیش از ۲۶ اثر
نثر: (جاه و جلال، مسلمانوں کا جغرافیه و شوق سیاحت)
نظم: (انتخاب کلام اقبال، اقبال و بچے، تیر و نشتر، حرف و صوت، سراپرده افلاک، صد شعر اقبال، برنامه رادیویی، علامه اقبال، نقش اقبال، انجمن ... و غیره)
پنجابی: ۲ کتاب آثار نثر:
(خطرناک لوک، ساون رین دا سفنا)
وی سرانجام در سال 1978 در شهر لاهور درگذشت.
نظر شما